Rozdział 4. Relacje organizacji zbiorowego zarządzania z uprawnionymi i zarządzanie przychodami z praw

Art. 29. Umowa o zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub pokrewnymi

1.

Uprawniony może zawrzeć z organizacją zbiorowego zarządzania umowę o zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, zwaną dalej „umową o zbiorowe zarządzanie”, w zakresie udzielonego jej zezwolenia. Organizacja zbiorowego zarządzania może odmówić zawarcia tej umowy wyłącznie z ważnej przyczyny, a odmowa taka wymaga uzasadnienia w formie pisemnej albo elektronicznej.

2.

Umowa o zbiorowe zarządzanie określa utwory lub przedmioty praw pokrewnych, pola eksploatacji i terytoria, których takie zarządzanie dotyczy. Umowa o zbiorowe zarządzanie może określać, że zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi danego uprawnionego dotyczy:

1)

wszystkich jego utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub

2)

utworów lub przedmiotów praw pokrewnych danego rodzaju
– istniejących w chwili zawarcia umowy o zbiorowe zarządzanie lub tych, które powstaną w okresie jej obowiązywania.

3.

Umowę o zbiorowe zarządzanie zawiera się w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej.

4.

Przed zawarciem umowy o zbiorowe zarządzanie organizacja zbiorowego zarządzania przekazuje uprawnionemu informacje o prawach i obowiązkach uprawnionego wynikających z przepisów niniejszego rozdziału i umowy o zbiorowe zarządzanie oraz dokonywanych przez nią potrąceniach, o których mowa w art. 36 przeznaczenie przychodów z praw pkt 2 i 4, w sposób umożliwiający ich utrwalenie.

5.

Oświadczenia woli związane ze zmianą, wykonywaniem lub rozwiązaniem umowy o zbiorowe zarządzanie mogą być składane przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Organizacja zbiorowego zarządzania udostępnia środki komunikacji elektronicznej zapewniające utrwalenie, przekazywanie, przechowywanie i zabezpieczenie treści dokonywanych czynności oraz udostępnia publicznie informacje, które w sposób jasny i przejrzysty przedstawiają proces dokonywania tych czynności.

Art. 30. Udzielanie licencji na korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych

Uprawniony ma prawo do udzielania osobie trzeciej licencji na korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych objętych umową o zbiorowe zarządzanie, jeżeli korzystanie to nie łączy się z osiąganiem bezpośrednich lub pośrednich korzyści majątkowych. Zasady wykonywania tego prawa przez uprawnionego określa organizacja zbiorowego zarządzania w umowie o zbiorowe zarządzanie.

Art. 31. Obowiązki informacyjne uprawnionego z umowy o zbiorowe zarządzanie prawami

1.

Uprawniony niezwłocznie przekazuje organizacji zbiorowego zarządzania, z którą zawarł umowę o zbiorowe zarządzanie, informacje o:

1)

udzieleniu osobie trzeciej licencji, o której mowa w art. 30 udzielanie licencji na korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, zawierające w szczególności imię i nazwisko albo nazwę licencjobiorcy, datę udzielenia licencji, utwory lub przedmioty praw pokrewnych, pola eksploatacji oraz terytoria, których dotyczy licencja;

2)

przeniesieniu praw objętych umową o zbiorowe zarządzanie na osobę trzecią, zawierające w szczególności imię i nazwisko albo nazwę nabywcy wraz z jego adresem korespondencyjnym, w tym adresem poczty elektronicznej, datę przeniesienia, utwory lub przedmioty praw pokrewnych oraz pola eksploatacji, których dotyczy przeniesienie;

3)

zmianie adresu zamieszkania, siedziby lub adresu korespondencyjnego;

4)

zmianie danych niezbędnych organizacji zbiorowego zarządzania do wypłaty uprawnionemu należnej mu części przychodów z praw.

2.

W przypadku naruszenia obowiązków, o których mowa w ust. 1, uprawniony ponosi spowodowane naruszeniem uzasadnione i udokumentowane koszty bezskutecznego dochodzenia przez organizację zbiorowego zarządzania roszczeń z tytułu naruszenia praw objętych umową o zbiorowe zarządzanie lub roszczeń o wynagrodzenie za korzystanie z tych praw od użytkownika upoważnionego do korzystania z utworu lub przedmiotu praw pokrewnych.

3.

Umowa o zbiorowe zarządzanie może zawierać także inne niż wskazane w ust. 2 postanowienia dotyczące odpowiedzialności uprawnionego wobec organizacji zbiorowego zarządzania w przypadku naruszenia obowiązków, o których mowa w ust. 1.

Art. 32. Wypowiedzenie przez uprawnionego umowy o zbiorowe zarządzanie

1.

Uprawniony może w każdym czasie wypowiedzieć umowę o zbiorowe zarządzanie z zachowaniem terminu wypowiedzenia w niej określonym. Termin wypowiedzenia nie może być dłuższy niż 3 miesiące ze skutkiem na koniec półrocza kalendarzowego.

2.

Wypowiedzenie umowy o zbiorowe zarządzanie może dotyczyć całej umowy o zbiorowe zarządzanie albo poszczególnych utworów, przedmiotów praw pokrewnych, ich rodzajów, pól eksploatacji lub terytoriów objętych taką umową. W przypadku, o którym mowa w art. 29 umowa o zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub pokrewnymi ust. 2 zdanie drugie, wypowiedzenie umowy o zbiorowe zarządzanie może dotyczyć całej umowy o zbiorowe zarządzanie albo rodzajów utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, pól eksploatacji lub terytoriów objętych taką umową.

3.

Wypowiedzenie umowy o zbiorowe zarządzanie nie wpływa na skuteczność umów o korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie, które zostały zawarte przez organizację zbiorowego zarządzania przed dniem upływu terminu wypowiedzenia, w okresie 2 lat od dnia upływu terminu wypowiedzenia. Po tym czasie umowy te wygasają w odniesieniu do utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, co do których nastąpiło wypowiedzenie.

4.

Wypowiedzenie umowy o zbiorowe zarządzanie nie wpływa na obowiązki organizacji zbiorowego zarządzania związane ze zbiorowym zarządzaniem prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi w okresie, o którym mowa w ust. 3.

5.

W okresie, o którym mowa w ust. 3, organizacja zbiorowego zarządzania nie zawiera umów o korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych lub pobór wynagrodzenia za takie korzystanie w odniesieniu do utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, których dotyczy wypowiedzenie, chyba że w wyniku wypowiedzenia do tych utworów lub przedmiotów praw pokrewnych stosuje się przepis art. 5 domniemanie uprawnienia do zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi ust. 2.

Art. 33. Wypowiedzenie przez organizację zbiorowego zarządzania umowy o zbiorowe zarządzanie prawami

Przepis art. 32 wypowiedzenie przez uprawnionego umowy o zbiorowe zarządzanie stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia umowy o zbiorowe zarządzanie przez organizację zbiorowego zarządzania, z tym że wypowiedzenie może nastąpić wyłącznie z ważnej przyczyny i wymaga uzasadnienia w formie pisemnej.

Art. 34. Wykazy prowadzone przez organizację zbiorowego zarządzania

Organizacja zbiorowego zarządzania prowadzi w postaci elektronicznej i na bieżąco aktualizuje wykazy:

1)

umów o zbiorowe zarządzanie, zawierające imiona i nazwiska, pseudonimy lub nazwy uprawnionych, utwory lub przedmioty praw pokrewnych, pola eksploatacji oraz terytoria, w stosunku do których została upoważniona do zbiorowego zarządzania;

2)

ustalonych uprawnionych, których prawami zbiorowo zarządza na innej podstawie niż umowa o zbiorowe zarządzanie, zawierające ich imiona i nazwiska, pseudonimy lub nazwy.

Art. 35. Określenie przez organizację zbiorowego zarządzania zasad rachunkowości

Organizacja zbiorowego zarządzania jest obowiązana określić w dokumentacji, o której mowa w art. 10 dokumentacja opisująca przyjęte zasady rachunkowości ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, 295 i 1598 oraz z 2024 r. poz. 619), zasady rachunkowości, w tym zakładowy plan kont, w sposób zapewniający uwzględnienie w księgach rachunkowych przychodów i związanych z nimi kosztów odrębnie w odniesieniu do:

1)

przychodów z praw przeznaczonych do podziału i wypłaty zgodnie z art. 39 podział i wypłat przychodów z praw;

2)

przychodów z praw niewypłaconych w przypadku, o którym mowa w art. 40 ustalanie lub poszukiwanie uprawnionych do wypłaty przychodów z praw;

3)

pozostałych składników majątku własnego organizacji zbiorowego zarządzania, w tym uzyskanych z potrąceń na pokrycie kosztów zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.

Art. 36. Przeznaczenie przychodów z praw

Organizacja zbiorowego zarządzania przeznacza przychody z praw na:

1)

wypłatę uprawnionym;

2)

potrącenia na pokrycie kosztów zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, dokonywane zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie repartycji, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 4;

3)

wykorzystanie kwot niepodlegających podziałowi określonych w regulaminie repartycji, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 4;

4)

potrącenia na prowadzoną przez organizację zbiorowego zarządzania działalność o charakterze socjalnym, kulturalnym lub edukacyjnym, dokonywane zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 5.

Art. 37. Zarządzanie przychodami z praw

1.

Przychody z praw, do czasu ich wypłaty, są zarządzane w interesie uprawnionych, na rzecz których te przychody zostały pobrane, zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie inwestycyjnym, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 6, oraz strategią zarządzania ryzykiem, o której mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 9.

2.

Przychody z praw mogą być:

1)

przechowywane lub lokowane na rachunkach bankowych;

2)

inwestowane w skarbowe papiery wartościowe lub obligacje emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego.

3.

Regulamin inwestycyjny, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 6, oraz strategia zarządzania ryzykiem, o której mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 9, zapewniają, aby:

1)

lokowanie i inwestowanie przychodów z praw nie prowadziło do opóźnienia w ich wypłacie uprawnionym;

2)

środki były lokowane i inwestowane w taki sposób, aby zapewnić bezpieczeństwo, jakość, płynność i rentowność portfela inwestycyjnego jako całości;

3)

lokaty i inwestycje były odpowiednio zdywersyfikowane, tak aby uniknąć nadmiernego uzależnienia od jakiegokolwiek określonego składnika aktywów i koncentracji ryzyka w portfelu inwestycyjnym jako całości.

Art. 38. Potrącenia z przychodów z praw

1.

Organizacja zbiorowego zarządzania dokonuje potrąceń, o których mowa w art. 36 przeznaczenie przychodów z praw pkt 2 i 4, zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie repartycji, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 4, i regulaminie, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 5. Potrącenia te są dokonywane w granicach uzasadnionych działaniami podejmowanymi przez organizację zbiorowego zarządzania na rzecz uprawnionych oraz ustalane na podstawie obiektywnych kryteriów.

2.

Potrącenia na pokrycie kosztów zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi muszą być uzasadnione i udokumentowane w odniesieniu do poszczególnych pól eksploatacji objętych zezwoleniem organizacji zbiorowego zarządzania.

3.

W przypadku gdy organizacja zbiorowego zarządzania prowadzi działalność o charakterze socjalnym, kulturalnym lub edukacyjnym finansowaną z potrąceń, o których mowa w art. 36 przeznaczenie przychodów z praw pkt 4, działalność tę prowadzi się, z uwzględnieniem sprawiedliwych kryteriów, w szczególności w odniesieniu do dostępu do świadczeń w ramach tej działalności oraz ich zakresu.

Art. 39. Podział i wypłat przychodów z praw

1.

Organizacja zbiorowego zarządzania dokonuje podziału i wypłaty przychodów z praw zgodnie z regulaminem repartycji, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 4, zapewniając uprawnionym regularność, staranność, prawidłowość oraz przejrzystość procesu podziału i wypłaty.

2.

Podziału i wypłaty przychodów z praw organizacja zbiorowego zarządzania dokonuje w terminach określonych w regulaminie repartycji, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 4, nie później niż w terminie 9 miesięcy od dnia zakończenia roku obrotowego, w którym zostały pobrane.

3.

Termin, o którym mowa w ust. 2, ulega zawieszeniu na okres, w którym organizacja zbiorowego zarządzania nie jest w stanie dokonać podziału lub wypłaty uprawnionym przychodów z praw z przyczyn obiektywnych, innych niż określone w art. 40 ustalanie lub poszukiwanie uprawnionych do wypłaty przychodów z praw, w szczególności związanych z nieprzekazywaniem informacji niezbędnych do dokonania tego podziału lub tej wypłaty przez uprawnionych, użytkowników lub organizacje zbiorowego zarządzania działające na podstawie umowy o reprezentacji.

Art. 40. Ustalanie lub poszukiwanie uprawnionych do wypłaty przychodów z praw

Jeżeli organizacja zbiorowego zarządzania nie jest w stanie dokonać wypłaty przychodów z praw z powodu nieustalenia lub nieodnalezienia uprawnionych, w terminie 3 miesięcy od dnia upływu terminu, o którym mowa w art. 39 podział i wypłat przychodów z praw ust. 2, podejmuje ona niezbędne czynności w celu ustalenia lub odnalezienia uprawnionych, w szczególności:

1)

poszukuje informacji na temat uprawnionych w wykazach, o których mowa w art. 34 wykazy prowadzone przez organizację zbiorowego zarządzania, oraz innych dostępnych jej źródłach informacji;

2)

przekazuje swoim członkom, uprawnionym, których reprezentuje na podstawie umowy o zbiorowe zarządzanie, organizacjom zbiorowego zarządzania posiadającym zezwolenie na zbiorowe zarządzanie prawami tej samej kategorii uprawnionych oraz organizacjom zbiorowego zarządzania, z którymi zawarła umowy o reprezentacji, będące w jej posiadaniu informacje na temat utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, co do których uprawnieni nie zostali ustaleni lub odnalezieni, które mogłyby pomóc w ich odnalezieniu lub zidentyfikowaniu, zawierające w szczególności:
a) tytuły utworów lub przedmiotów praw pokrewnych,
b) imiona i nazwiska, pseudonimy lub nazwy uprawnionych, którzy nie zostali ustaleni lub odnalezieni,
c) imiona i nazwiska albo nazwy właściwych wydawców lub producentów;

3)

publikuje informacje, o których mowa w pkt 2, na swojej stronie internetowej.

Art. 41. Przeznaczenie niepobranych przychodów z praw

1.

Przychody z praw, które mimo podjęcia czynności, o których mowa w art. 40 ustalanie lub poszukiwanie uprawnionych do wypłaty przychodów z praw, nie zostały wypłacone w terminie 3 lat od dnia zakończenia roku obrotowego, w którym zostały pobrane, organizacja zbiorowego zarządzania przeznacza na sfinansowanie działalności o charakterze socjalnym, kulturalnym lub edukacyjnym świadczonej na rzecz uprawnionych zgodnie z art. 38 potrącenia z przychodów z praw ust. 3 lub wypłatę pozostałym uprawnionym proporcjonalnie do należnych im przychodów z praw. Szczegółowe zasady wykorzystania tych środków określa regulamin repartycji, o którym mowa w art. 19 zakres praw wymagających chwały walnego zebrania członków organizacji zbiorowego zarządzania pkt 4.

2.

Uprawniony zachowuje roszczenie wobec organizacji zbiorowego zarządzania o wypłatę przychodów z praw, o których mowa w ust. 1, w pełnej należnej mu wysokości. Wypłata następuje z przychodów z praw pobranych w kolejnych latach obrotowych, które nie zostały wypłacone uprawnionym z powodu ich nieustalenia lub nieodnalezienia.

Art. 42. Wypłata przychodów z praw za pośrednictwem innych organizacji zbiorowego zarządzania

1.

Organizacja zbiorowego zarządzania, która zbiorowo zarządza prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na podstawie umowy o reprezentacji zawartej z organizacją zbiorowego zarządzania lub zagraniczną organizacją zbiorowego zarządzania mającą siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, może dokonywać potrąceń od przychodów z praw pobranych w wyniku zbiorowego zarządzania tymi prawami, innych niż potrącenia, o których mowa w art. 36 przeznaczenie przychodów z praw pkt 2, wyłącznie za zgodą organizacji zbiorowego zarządzania, z którą zawarła umowę o reprezentacji.

2.

Podziału i wypłaty przychodów z praw na podstawie umowy o reprezentacji dokonuje się niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 9 miesięcy od dnia zakończenia roku obrotowego, w którym zostały pobrane, chyba że dotrzymanie tego terminu nie jest możliwe z przyczyn obiektywnych, związanych w szczególności z nieprzekazywaniem informacji niezbędnych do dokonania podziału lub wypłaty przez użytkowników lub stronę umowy o reprezentacji.

Art. 43. Zarządzania przychodami z praw otrzymanymi na podstawie umowy o reprezentacji

Do zarządzania przychodami z praw otrzymanymi na podstawie umowy o reprezentacji stosuje się przepisy oddziału 2, przy czym termin, o którym mowa w art. 39 podział i wypłat przychodów z praw ust. 2, wynosi 6 miesięcy od dnia, w którym organizacja zbiorowego zarządzania otrzymała te przychody.

Ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi

Dz.U.2024.0.1665 t.j. - Ustawa z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi

Oddział 1. Umowa o zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi